تاریخ و جغرافیای ایران و جهان

معرفی تاریخ و جغرافیای ایران و جهان همراه با مستندات

تاریخ و جغرافیای ایران و جهان

معرفی تاریخ و جغرافیای ایران و جهان همراه با مستندات

جاذبه‌های طبیعی استان خوزستان

دوشنبه, ۱۹ اسفند ۱۳۹۲، ۱۰:۴۱ ب.ظ

جاذبه‌های طبیعی استان خوزستان

تالاب شادگان

تالاب بین‌المللی شادگان 296 هزار هکتار مساحت دارد و از شمال به شادگان و خور «دورق» و از جنوب به رودخانه‌ی بهمنشیر، از غرب به جاده دارخوئین و آبادان و از شرق به آب‌های خورموسی محدود می‌شود. سطح تالاب با گیاهان آبدوست چون لویی، چولان و گیاهان غوطه‌ور پوشیده شده و محل بسیار مناسبی برای پذیرش پرندگان آبزی مهاجری است که در پاییز از شمال اروپا، کانادا و سیبری به این منطقه روی می‌آورند. در این تالاب انواع ماهیان آب شیرین و شور مانند بنی، شیربد، حمری، شانک، ماهیهای پرورشی و پرندگانی چون فلامینگو، حواصیل، لک‌لک، غاز وحشی، اردک، گراز و زیست می‌کنند. تنها زیستگاه و محل زاد و ولد اردک کرکری در جهان این تالاب است و پرندگانی چون «گیلانشاه خالدار» و «اکراس آفریقایی» نیز از نمونه‌های بسیار کمیابی هستند که در این منطقه یافت می‌شوند. تالاب شادگان زیستگاه یک سوم از گونه‌های جانوری و گیاهی در معرض خطر نابودی است

جاذبه های طبیعی استان خوزستان

هورها، باتلاق‌ها

در استان خوزستان به علت ارتفاع پایین، در قسمتی از کرانه‌ها به وسیله دریا و در سایر نقاط به واسطه جریان رودخانه‌ها، باتلاق‌های وسیعی به وجود آمده است که به واسطه‌ی آب دائمی و زیاد به اسم «هور» معروف‌اند. هورالعظیم، هور مزرعه و الدورق از این جمله هستند.

هورالعظیم

هورالعظیم بزرگترین هور خوزستان از آبهای کرخ، دویرچ و قسمتی از آبهای اروند رود تشکیل شده است. این هور بزرگ که به طول یکصد کیلومتر و با عرص 15 الی 75 کیلومتر، از طرف غرب به وسیله رودخانه دجله، از طرف شرق به وسیله جلگه صاف ایران محدود شده است و در خاک عراق از طرف جنوب تا کنار دجله و از شمال تا چند کیلومتری شهر عماره ادامه دارد و در خاک ایران شهرهای بستان، سوسنگرد و هویزه کاملا در کنار این هور واقع شده‌اند.

هورالعظیم محصول آب اضافی رودخانه کرخه، دجله، دویرچ اس، سراسر هور از نی پوشیده است. عمق آب در کناره‌های هور کم است ولی تدریجا در وسط آن به چند متر می‌رسد، اکثر طوایف در داخل این هور مامن بسیار امنی برای خود تهیه می‌کنند که از بهم پیوستن نی‌ها ساخته می‌شود. این طوایف اکثرا به پرورش گاومیش در هور و اطراف آن اشتغال دارند. حرکت در هور با راهنمایی اشخاص مطلع سهل و با قایق‌های مخصوص انجام می‌گیرد.

جاذبه های طبیعی استان خوزستان

رودها و چشمه‌ها

خوزستان با وجودیکه آب و هوای گرمی دارد ولی بستر رودهای مهمی چون رودخانه‌ی کارون و اروند، با قابلیت کشتیرانی در آنها و رودهای دیگری مانند زهره، جراحی - مارون، خور، نهرگاهی، بهره، شاهور، مرغاب، آب سوسن، آب شلا، ابوالعباس، اعلا، دره حراز (دمه‌لی)، بولاواس، صیدون، لیراب، رامهرمز و است.

همچنین چشمه‌های آبگرم و معدنی عین خوش، دهلران، گراب، سی‌زنگر، گلگیر، هر کدام استفاده‌های درمانی متفاوتی دارند که تا کنون بهره‌برداری گسترده‌ای از این چشمه‌ها صورت نگرفته است.

 

ارتفاعات و قله‌ها

مهمترین ارتفاعات بالای دو هزار و 500 متر استان خوزستان؛ تاراز، تلگه، تورک، دوتو، کله، مونگشت است که دامنه‌ی برخی از این کوه‌ها از جنگل پوشیده شده و در نوع خود جذابیتی خاص ایجاد کرده است.

 

جلگه‌ها و دشت‌ها

جنوب و غرب استان خوزستان اراضی جلگه‌ای است که به سطح فرسایشی رسوبات جوان دوره‌ی ترشیاری گسترش یافته است و هنوز تپه‌هایی از ساختمان گذشته آن در اطراف اهواز به چشم می‌خورد. قسمت اعظم این جلگه از آبرفتهای رودهای کارون، کرخه و جراحی تشکیل شده است. این جلگه با شیب ملایمی به سوی جنوب تا سواحل خلیج امتداد دارد و شمالی‌ترین نقطه‌ی آن حوالی دزفول است. قسمت جنوبی آن از اراضی بسیار پست و سطحی تشکیل شده که از تاثیر جزر و مد دریا به وجود آمده است. خاک این قسمت فوق‌العاده شور است.

 

فضاهای جنگلی

براثر تنوع آب و هوا نوع خاک، برخی از مناطق خوزستان را جنگل‌های تنگ و بوته‌زار، درختچه‌ و درختان پوشانیده است. خوزستان در ادوار گذشته پوشش جنگلی انبوه‌تری داشته است. برخی سیاحان نوشته‌اند که کرانه‌های کارون ما بین خرمشهر و اهواز با درختان تبریزی، گز و انواع دیگر کاملا مشجر بوده است. در دامنه‌ی کوه سولک و کوه دزگه جنگل بزرگی از درختان بلوط، بادام جنگلی، بن و غیره وجود دارد. در کرانه رودخانه‌ی کرخه جنگل وجود دارد و در دو طرف رودخانه دز درختان بزرگ و درهمی به چشم می‌خورد.

مسیر اکثر رودخانه‌ها سراسر از درختان جنگلی گز پوشیده شده است. درخت سدر یا کنار از گیاهان خاص این منطقه است که از میوه، برگ و چوب آ ن استفاده فراوان می‌شود. درختان کهور،‌بده، خرزهره، استبرق و انواع اکالیپتوس نیز در خوزستان یافت می‌شود.

جنس درختان جنگلی بیشتر بلوط است. مراتع خوزستان از نوع مراتع قشلاقی نامرغوب است که در مناطق کوهستانی پوشش گیاهی غنی تری دارد.

در فصل بارندگی که از نیمه آبان شروع می شود و تا اواخر فروردین ماه ادامه می‌یابد، کم کم بر روی تپه‌ها و زمین‌هایی که از خاک مناسب برخوردارند، گیاهان خودرو می‌رویند. در نواحی مرطوب جنس گیاهان از نوع گلسنگ، قارچ و خزه است. در نواحی غیر مرطوب انواع گیاهان بومی می‌روید. پوشش گیاهی در ارتفاعات شمال شرقی موجب گردیده که عشایر این منطقه به پرورش دام بپردازند. این منطقه به عنوان مراتع گرمسیری ایل بختیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. پوشش گیاهی شمال و شمال شرقی به صورت استپ کوهی و کوهپایه‌ای است و درختانی از قبیل بلوط، بن،‌انجیر، بادام کوهی، کنار،‌سدر و بوته‌هایی از گون دارد.

جاذبه های طبیعی استان خوزستان

مناطق حفاظت شده و حیات وحش

سواحل زیبای کشور، کوه‌های بلند و برف گیر، باتلاق‌ها و نیزارها، جلگه‌های پست و گرم، اقلیم متفاوت و تضاد آشکاری را در محدوده‌ای چنین تنگ به همراه داشته که موجب غنا و تنوع چشمگیر حیات وحش شده است.

در خلیج فارس بیش از 200 نوع ماهی وجود دارد که از نظر تنوع و ذخیره پروتئین از بهترین و کم نظیرترین ذخایر حیات وحش کشور به حساب می‌آید.

از سوی دیگر پرندگانی چون غاز، مرغابی، مرغ نوک دراز، پلیکان، حواصیل اردک، لک لک، هوبره، مرغ میش فلامینگو و درنا که در سواحل جنوب و در میان هورها و نیزارها زندگی می‌کنند به غنای حیات وحش این نواحی افزوده‌اند. در صورت برنامه ریزی و ساماندهی این نواحی و جاذبه‌های دل انگیز و زیبای این باتلاق و هورها به قطب‌های توریستی تبدیل می‌شوند.

پرندگان دریایی که همیشه نام و مکان زیست آنها اسرار آمیز، الهام بخش و رویایی بوده است،‌در سراسر استان پراکنده‌اند. پرندگان دیگری نیز مانند کبک، تیهو، باقرقره، قمری، سار، کلاغ سیاهو ابلق در لابه لای دره‌ها و بیشه‌ها و کشتزارهای این استان به وفور یافت می‌شوند. اگرچه از یکصد سال پیش به این طرف دیگر اهالی اطراف رودخانه‌ها، هورها و کوهپایه‌ها چندان وحشتی از شیرها و پلنگ‌ها ندارند و جانوران گوشتخواری از این دست کمیاب شده‌اند ولی هنوز گوشتخوارانی چون گرگ، گربه وحشی،‌دله یا عروسک، گورکن، عسل خوار و کفتار در اطراف بیشه‌ها، رودخانه‌ها و دره‌های اطراف کوه‌ها وجود دارندو ممکن است کسانی در لابه لای درخت‌های بادام کوهی، بلوط، توت این نواحی بتوانند سنجاب‌های ایرانی دم بلند، پرمو، دم فرفر و بدن قرمز حنایی را ببینند که در حال بیرون آمدن از حفره یکی از درخت‌ها هستند. گربه تیغی یا تشی جونده ایرانی و نیز انواع موش‌های سیاه و موش‌های دوپای 5 انگشتی و سه انگشتی، خرگوش وحشی در گوشه و کنار این استان به چشم می‌خورد.

همچنین مناطق حفاظت شده «کرخه» و «دز» به دلیل اینکه زیستگاه گوزن زرد ایرانی و دارای بیشه‌های انبوه و بکر هستند ارزش‌های جهانگردی دارند.

یذه و باغملک از جاذبه‌های گردشگری استان خوزستان

علیرضا دهقان در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت، درباره جاذبه‌های گردشگری در استان خوزستان، گفت: استان خوزستان با داشتن آثار و بناهای تاریخی به جای‌مانده از تمدنهای پیشین که در طول تاریخ حیات خود به طور مستمر و مداوم بر این سرزمین حکومت کردند، از جاذبه‌های توریستی قابل ملاحظه‌ای برخوردار است.

نماینده مردم ایذه و باغ ملک در مجلس شورای اسلامی افزود: تمدن و آثار به جای مانده از حکومت ایلامیان در شوش، هفت تپه، چغازنبیل، ایذه و بهبهان، هخامنشیان درشوش، اشکانیان در مسجد سلیمان، ساسانیان در شوش‌تر، دزفول، بهبهان و رامهرمز و بالاخره تمدن دوره اسلامی در اکثر نقاط این استان، همگی گویای تاریخ ارزنده و پربار این سرزمین و جزو میراث‌های گرانقدر فرهنگی کشور محسوب می‌شود.

جاذبه های گردشگری ایذه و باغملک
وی افزود: استان خوزستان دارای اماکن مذهبی مانند قدمگاه خضر نبی (ع)، امامزاده ابراهیم، امامزاده حیدر، قدمگاه امام زین العابدین (ع)، قدمگاه حضرت صاحب الزمان (عج)، آرامگاه دانیال نبی (ع) و قدمگاه امیرالمومنین (ع) پل پرزین و سایر زیارتگاه‌ها و بقعه‌های متبرکه است که در کنار چشم اندازهای طبیعی استان جاذبه گردشگری آن را صد چندان کرده است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره مناطق دیدنی شهرستان ایذه و باغ ملک، تصریح کرد: تالاب می‌انگران، خنگ اژدر، روستای باستانی شمی، سد و دریاچه کارون سه، عمارت طاق طویله، قلعه کژدم، نقش برجسته شهسوار، نقش برجسته کهباد، نقش برجسته کمالوند، نقش برجسته یار علی وند، اِشکَفتِ سلمان، پل ساسانی، قلعه تل، کاروانسرای ارغوانی، محوطه باستانی، منجنیق (نهر اربق) و منطقه سیاحتی مال آقا از جمله مناطق دیدنی این دو شهرستان هستند. وی ظرفیت‌های گردشگری استان خوزستان را بسیار زیاد و غنی خواند و افزود: فقدان عرضه خدمات رفاهی، بهداشتی و اقامتی، بی‌توجهی متولیان امر در جذب سرمایه برای رونق بخش‌های توریسم، در نظر نگرفتن تسهیلات ویژه در ایام نوروز برای بازدید از امکان تاریخی و جاذبه‌های طبیعی موجب شده تا آن طور که باید از قابلیت‌های گردشگری این استان استفاده نشود.
عضو مجمع نمایندگان استان خوزستان یادآور شد: شاید برای کسانی که با جغرافیای استان آشنایی کامل ندارند، دعوت به دیدن کوههای با قله‌های پوشیده از برف ایذه، دامنه‌های سرسبز اطراف این شهر، نرگس زارهای وسیع بهبهان و دشت‌های لاله‌های واژگون رنگارنگ لالی و مسجدسلیمان، غریب به نظر آید اما واقعیت آنکه این‌ها تنها گوشه کوچکی از زیبایی‌های استان خوزستان است. /

  • رضا آخرتی

نظرات  (۱)

با سلام . چشمه های آبگرم معدنی دهلران مربوط به استان ایلام می باتشد که در 125 کیلومتری شهرستان اندیمشک واقع شده است نه در استان خوزستان .
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی